Süt insan yaşamında yer tutan önemli bir besin kaynağıdır. İçerdiği C vitamini, demir ve kalsiyum gibi daha başka birçok mikroorganizma içermektedir. Bebeklikten çocukluk, gebelik ve yaşlılık çağlarına kadar kemiklerin gelişimi için çok önemli bir besin kaynağıdır. Mikropların sebep olduğu enfeksiyonlara karşı vücudun direncini arttırmaktadır. Mide bozuklarının tedavi edilmesine yardımcı bir etmen olarak görev yapar. Günde en az bir bardak süt tüketmek yediden yetmişe tüm bireylere yarar sağlamaktadır. Pastörize içme süt üretim hattı sütlerin sofralarımıza pastörize edilmiş olarak gelmesini sağlayan süt imalat sürecindeki önemli makinelerdir. Yaşadığımız bu dönemde kentlerde yaşam eskiye nazaran dünya üzerinde daha çok. Kentlerde tarım ve hayvancılık yapma olasılığı köylere göre çok azdır. Bu sebeple süt gibi ürünlerin daha güvenli bir şekilde tüketimi için bazı işlemlerden geçmesi gerekmektedir. 1860-1870 yıllarında Louis Pasteur tarafından sıvılarda kullanılan pastörizasyon, şaraplardaki kalitenin daha çok arttırdığı gözlemlenmiştir. Günümüzde de gıda şirketleri süt gibi ürünlerin daha kaliteli ve güvenilir olması için pastörize işlemini kullanmaktadır.
Pastörize İçme Süt Üretim Hattı Aşamaları Nelerdir?
Pastörize içme süt üretim hattı, sütün çiftliklerden çiğ halde tankerlere dolumu ile başlar. Çiftliklerden toplanan sütler zaman kaybedilmeden fabrikaya ulaştırılır. Çiğ halde gelen sütlerin ilk başta yağ oranı, titrasyon asitliği, donma noktası ölçümü, toplam bakteri sayısı, antibiyotik testi, kuru madde tayini, alkol testi, PH ölçümü ve yoğunluk ölçümü gibi analizleri alınarak sınıflandırılması yapılır. Analizleri yapılan sütleri içlerinde bulunan saman, kıl vb. kaba kirlerinden arındırmak için filtreleme tekniği olan klarifikasyon işlemine tabi tutulur. Çöktürme işlemleri ile kan pıhtıcıkları, somatik hücreler, lökositler ve bazı mikroorganizmalardan ayrıştırılır.
Pastörize içme süt üretim hattı,çiğ sütün ilk başta yabancı kokularından arındırmak amacı ile 70c-75c derecede ısıl işlem görmesi ile faaliyete girer. Bu işlem deodorize olarak adlandırılır. Seperatöre alınan sütlerin yağ oranları ayarlanır. Tam yağlı ve yarım yağlı olarak yağ oranları ayarlanır. Geriye kalan yağlar tere yağ ve krema gibi besin ürünleri için kullanılır. Süt bu işlemlerden sonra homojenizasyon uygulaması ile 65c derecede ısıl işlem görür. Bu işlem Mekanik bir işlemdir. Sütün emülsiyon halinin bozulmadan uzun ömürlü olması amacıyla uygulanır. Bu uygulama ile sütün içerisin de bulunan yağlar daha küçük parçalara bölünür. Böylece globüllerin sütün yüzeyine çıkmaları ve burada kümeleşerek kaymak tabakası oluşturmaları engellenmiş olur. Bir sonraki işlemde süt 85c derece daha ısıl işlem görerek soğutma için bir bölüme alınır. Pastörize içme süt üretim hattı böylelikle son bulur. 4c-6c derecede soğuyan sütler paketlenmeye hazır hale gelir.
Pastörize edilmiş sütteki patojen halde bulunan bakterilerin, diğer bakteri türlerinin büyük bir kısmının sayısını indirmek amacıyla yapılan ve sütün raf ömrünü uzatan bir işlemdir. Yani pastörizasyon sütteki sağlığa zararlı tüm bakterilerin vejatatif formlarının yok edilmesini sağlar. Sütün lezzetini bozmadan yapılan pastörizasyon işlemi, sütün diğer mikroorganizmalar açısından arındırılmasını sağlayarak dayanıklılık süresinin uzatılmasını sağlar.