Süt Homojenizasyon Makinesi

Emülsiyon, birbirine karıştırıldığında, çalkalansa bile, karışmayan sıvılara denir. Süt, bu halde bulunan bir sıvıdır. Kendi haline bırakıldığı süreçte emülsiyonun yeniden dağılım fazlarına ayrıldığı görülür. Bu tip sıvılar sürekli veya sürekli olmayan faz durumlarına göre iki tip emülsiyona ayrılırlar: birincisi, suda-yağ emülsiyonu dediğimiz yağ tanecikleri süt içerisinde dağılmış hali ve ikinci tip ise yağda-su emülsiyonudur, yani su damlacıklarının yağ içerisinde dağılmış halde olmasıdır. Birincisine örnek olarak sütü gösterirken ikincisinin örneği tereyağıdır.

Homojenizasyon İşlemi
Sütün bu halinin bozulmadan uzun süre aynı kalıp değişmemesi adına bazı fiziksel ve kimyasal süreçler uygulanır. Bu süreçlerden arasında homojenizasyon işlemi de vardır ve bu işlem süt homojenizasyon makinesi ile uygulanır. Homojenizasyon, sütün içerisinde halihazırda emülsiyon halinde bulunan ve süreklilik göstermeyen fazı oluşturan yağ taneciklerinin yağın daha durağan hale getirilmesi adına çok daha küçük parçalara bölünmesidir. Bu uygulama ile, yağ globüllerinin sütün üst yüzeyinde birleşerek kaymağa benzer bir tabaka oluşturulmasının önüne geçilmiş olur. Çiğ sütteki yağ globüllerin normal şartlarda ortalama olarak 3-4 μm çap arasında iken, homojenizasyon işlemi görmüş globüller, 0.5-1 μm büyüklüğünde parçalara bölünür. Bu işlemin yapılabilmesi için de “süt homojenizasyon makinesi” adı verilen cihazlara ihtiyaç duyulur. Yağ globülleri homojenizatör denilen yüksek bir kuvvete maruz kalır ve çapları bu güç dolayısıyla küçülür.

Bu homojenizatörlere “homojenizasyon kafası” ya da “homojenizasyon başlığı” da denir. Homojenizasyon kafasının iç kısmında sütün küçük çaplara ayrılmış bir şekilde geçebileceği bir delik vardır ve bu deliğin genişliği 300 μm’dir. Homojenizasyon işlemi sırasında süt bu deliğe 0.3-3.5 m/s hızla gelir ve deliğe girdiği anda hızı 100-250 m/s’ye ulaşır. Bu süreçle beraber yüksek bir kesme kuvveti oluşur ve yağ globüllerinde akışında mikro türbülansa ve kavitasyona neden olur. İşlemden geçecek süt homojenizasyon başlığına 0.8-2.2 kg/cm2 basınç ile girer, içerideki basınç sonuçta elde edeceğimiz ürün çeşidine göre değişecek şekilde, 100-250 kg/cm2 ’ye kadar artar. Süt homojenizasyon makinesi yardımıyla birlikte yağ globülleri uygulanan yüksek basınç ile deformasyona uğrar ve şekil değiştirerek dalgalar halinde olacak şekilde, parçalanarak 1 μm’den daha minik parçalara ayrılır.

Homojenizasyon Yöntemleri
İşlediğiniz ürüne ve sonuçta elde etmek istediğiniz süte göre uygulayabileceğiniz homojenizasyon türleri vardır. Bunlardan bir tanesi tam homojenizasyondur. Bu işlemde ürünün tamamı süt homojenizasyon makinesi ile işlenir. Bu yöntem sonucunda iyi bir homojenizasyon sağlanır fakat vakit ve enerji konusunda zararda olursunuz. İkinci tür olan kısmi homojenizasyonda ise süt kremadan ayrılır ve elde ettiğimiz krema yağsız süte karıştırılıp homojenize edilir ve sonuç olarak yeni bir ürün elde edilir. İstediğiniz kadar kremayı yağsız süte ekleyerek istenilen derecede yağlı süt elde edilir. Bu işlem ile sütün kalitesi artmış olur.